काठमाडौं : आर्टिफिसियल इन्टेलिजेन्स (एआई) आज हरेक क्षेत्रमा तिब्र गतिमा प्रयोग भइरहेको छ । शिक्षा, स्वास्थ्य, व्यवसायदेखि मनोरञ्जनसम्म एआईले आफ्नो प्रवेश गरेको छ। तर, हद तब पुग्यो जब एक व्यक्तिले अमेरिकाको न्युयोर्कको पुनरावेदन अदालतमा आफ्नो मुद्दा चलाउन एआई अवतारको मद्दत लिन पुगेका छन् ।

यो घटनाले प्रविधिको बढ्दो हस्तक्षेपलाई लिएर नयाँ बहस सुरु गरेको छ । मार्च २६ मा जेरोम डेवाल्ड नामका एक व्यक्ति आफ्नो जागिर सम्बन्धी मुद्दामा सुनुवाईको लागि न्यूयोर्क पुनरावेदन अदालतमा उपस्थित भएका थिए । डिवाल्ड, जसले आफ्नो मुद्दामा वकिलको सहयोग लिइरहेका थिएनन्, उनले अदालतमा आफ्नो धारणा राख्न पूर्व रेकर्ड गरिएको भिडियो पेश गरेका थिए ।

सुनुवाइ सुरु हुने बित्तिकै न्यायमूर्ति सेली मन्जानेट डेनियलले भनिन्, ‘प्रतिवादीले आफ्नो निवेदनको लागि भिडियो पेश गरेको छ। ठीक छ, हामी अब त्यो भिडियो सुन्नेछौं।’

भिडियो सुरु हुने बित्तिकै स्क्रिनमा स्टाइलिश कपाल र अनुहारमा फराकिलो मुस्कान भएको एक युवक देखा पर्‍यो। भिडियो सुरु गर्ने बित्तिकै उनले भने, ‘न्यायालयलाई नमस्कार, म आज यहाँ पाँचजना सम्मानित न्यायाधीशहरू समक्ष एक विनम्र स्व अधिवक्ताको रूपमा उपस्थित छु ।’

तर त्यसपछि न्यायमूर्ति मान्जानेट डेनियलले उनलाई रोकेर सोधे, ‘पर्खनुहोस्, के यो मुद्दाको वकिल हो ।’ जवाफमा देवाल्डले स्तब्ध पार्ने खुलासा गरे, ‘मैले यो एआइवाट उत्पन्न गरेको थिएँ। यो वास्तविक व्यक्ति होइन।’ यो सुनेर अदालतमा सन्नाटा छायो। न्यायाधीशहरूलाई यो पटक्कै मन परेन।

न्यायमूर्ति मान्जानेट डेनियलले आफ्नो असन्तुष्टि व्यक्त गर्दै भने, ‘एआई अवतारको प्रयोगबारे अदालतलाई पहिल्यै जानकारी गराउनु पर्थ्यो।’ उनले कडा स्वरमा भने, ‘मलाई भ्रममा पार्न मन लाग्दैन।’ उनले रिसाउँदै भिडियो तत्काल बन्द गर्न आदेश दिए।

रिपोर्टका अनुसार डेवाल्डले आफूसँग वकिल नभएको भन्दै आफ्नो तर्क आफैं पेस गरेको बताए । एआई अवतारले आफ्ना शब्दहरू स्पष्ट रूपमा र हतार नगरी प्रस्तुत गर्न सक्छ, जबकी उनी त्यो काम गर्न सक्दैनन ।

अमेरिकी समाचार माध्यमका अनुसार डेवाल्डले सान फ्रान्सिस्कोको एक कम्पनीको उत्पादन प्रयोग गरेर यो डिजिटल अवतार बनाएका हुन्। उसको मनसाय आफ्नो उपस्थितिको साथ यसलाई परिवर्तन गर्ने थियो तर सुनुवाइ अघि उसले त्यसो गर्न भने तत्काल सकेनन् ।

सुनवाइवाट निस्के पछि उनले भने, ‘यसप्रति अदालत निकै आक्रोशित भयो । न्यायाधीशहरूले मलाई गाली गरे।’ त्यसपछि उनले अदालतमा लिखित माफी माग्नुसमेत परेको थियो । तर, यो घटनाले एआइको प्रगति भने नरोकिने देखिएको छ ।